Η ΠΑΝΔΗΜΙΑ ΚΑΙ Η ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

 

Ευάγγελος Παπανικολάου.

Μαθηματικός, καθηγητής μέσης εκπαίδευσης.

Ένας νευραλγικός τομέας της κοινωνίας που συνδέεται άμεσα με τις πανδημίες, είναι το σχολείο, είτε αυτό λέγεται Νηπιαγωγείο ή Δημοτικό, είτε Γυμνάσιο ή Λύκειο, είτε Πανεπιστήμιο.

Θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε το θέμα αυτό, όσο μπορούμε πιο ρεαλιστικά, χωρίς προδιαθέσεις θετικές ή αρνητικές, όσον αφορά τις αποφάσεις των υπεύθυνων, για την αντιμετώπιση του ιού,  σε Ελλάδα, Ευρώπη και υπόλοιπο κόσμο, αλλά και ως προς τις αντιδράσεις των λαών των χωρών, θετικές ή αρνητικές.

Ας δούμε πρώτα τι έγινε πριν ένα χρόνο, όταν ήρθαν τα πρώτα κρούσματα στη χώρα μας. Σε μια κίνηση περιορισμού της διασποράς του κορωναϊού. Η κυβέρνηση πήρε όλα εκείνα τα μέτρα που είναι βασικά σε περιπτώσεις πανδημίας και που η ΕΕ αποφάσισε τον Μάρτη του 2020. Αν και τα κρούσματα λίγα στην αρχή, η Ελλάδα σε αντίθεση με άλλες Ευρωπαϊκές - και όχι - χώρες, ένα από τα μέτρα που πήρε, ήταν και το κλείσιμο των σχολείων όλων των βαθμίδων.

Και εκεί που όλη η Ευρώπη στέναζε – θυμηθείτε την βόρεια Ιταλία και την Ισπανία – η Ελλάδα κατάφερε να ελέγξει και την εξάπλωση και την θνησιμότητα, προσφέροντας ιατρική υποστήριξη στα σοβαρά περιστατικά και ζωτικής σημασίας οδηγίες – συμβουλές σε λιγότερο σοβαρές προσβολές.

Όταν κάποια στιγμή αποφασίστηκε το άνοιγμα των σχολείων από την κυβέρνηση, με τη σύμφωνη γνώμη των ειδικών λοιμωξιολόγων που έχουν και τον πρώτο λόγο, αυτό έγινε με ένα σχέδιο που ονομάζεται «εκ περιτροπής διδασκαλία».

Στην «εκ περιτροπής διδασκαλία», οι μαθητές του τμήματος χωρίζονται σε δυο μέρη των 12 ή 13 μαθητών το κάθε μέρος. Το ένα μέρος πηγαίνει σχολείο τις ημέρες Δευτέρα-Τετάρτη-Παρασκευή και το άλλο μέρος Τρίτη και Πέμπτη. Την επόμενη βδομάδα, το μέρος των μαθητών που είχε πάει σχολείο Δευτέρα-Τετάρτη-Παρασκευή την πρώτη εβδομάδα, θα πάει Τρίτη και Πέμπτη και το μέρος των μαθητών που είχε πάει σχολείο Τρίτη και Πέμπτη την πρώτη εβδομάδα, θα πάει Δευτέρα-Τετάρτη-Παρασκευή. Το ωρολόγιο πρόγραμμα του σχολείου είναι αυτό που είχε το σχολείο τη στιγμή που έκλεισε.

Με αυτόν τον τρόπο αποσυμφορήθηκε  ο πληθυσμός στην τάξη και μαζί με τα άλλα μέτρα σχολικής ζωής (πρωτόκολλα) που πάρθηκαν, λειτούργησαν τα σχολεία για 2 εβδομάδες μέχρι την λήξη της σχολικής χρονιάς. Οι εξετάσεις του Ιουνίου δεν έγιναν για προφανείς λόγους και οι μαθητές προβιβάστηκαν με τους προφορικούς τους βαθμούς. Έγιναν μόνο οι πανελλήνιες εξετάσεις της Γ Λυκείου με κάθε μέτρο προστασίας και μόνο με 8 μαθητές/τάξη.

Βλέποντας τα δεδομένα των επόμενων ημερών και ως 15 Ιουλίου (οι πανελλήνιες τελείωσαν 20 Ιουνίου), το άνοιγμα των σχολείων δεν αύξησε το επιδημικό φορτίο, που σημαίνει ότι το σχέδιο της «εκ περιτροπής διδασκαλίας», ήταν επιτυχημένο.

Ερχόμαστε τον Σεπτέμβριο στα σχολεία, μετά από μια καλοκαιρινή περίοδο, στην οποία η κυβέρνηση άνοιξε την κοινωνία και τα σύνορα, για να σώσει ότι μπορεί από πλευράς τουρισμού.

Δυστυχώς όπως μεταγενέστερα διαπιστώθηκε, τα μέτρα δεν ήταν αρκετά, γιατί ήταν δειγματοληπτικού χαρακτήρα και είχαμε πολλά εισαγόμενα κρούσματα που επιβάρυναν σχεδόν όλες τις τουριστικές περιοχές της χώρας (Ρόδο, Ζάκυνθο, Μύκονο, Αθήνα, Θεσσαλονίκη). Προσθέστε και τις δομές προσφύγων σε διάφορες περιοχές (Σπάρτη) και το πάζλ συμπληρώθηκε και μετά επεκτάθηκε σε όλη τη χώρα.

Και ενώ περιμέναμε όλοι, με το άνοιγμα των σχολείων τον Σεπτέμβρη,  να εφαρμοστεί το δοκιμασμένο μέτρο της «εκ περιτροπής διδασκαλίας», η υπουργός μας εκπλήσσει, βάζοντας 26 μαθητές σε μια αίθουσα σε καθημερινό μάθημα, σαν να μην υπάρχει επιδημία, με ότι αυτό συνεπάγεται.

Την ίδια στιγμή τα ΜΜΕ σε μια προσπάθεια «βοήθειας» κυβερνητικής, διαλαλούν μέσω «επιστημόνων» ότι οι μαθητές δεν μεταδίδουν τον ιό και άλλα τέτοια τραγελαφικά.

Με τα νέα πρωτόκολλα λειτουργίας του Σεπτεμβρίου, όταν παρουσιαστούν ένα ή δυο κρούσματα μαθητών σε ένα σχολείο, κλείνουν τα τμήματα των μαθητών αυτών, λες και οι μαθητές ήρθαν σε επαφή μόνο με τους μαθητές του τμήματός τους. Το σχολείο κλείνει με τρία κρούσματα. Για μένα λάθος επιλογή, γιατί ένα κρούσμα σε ένα σχολείο 200 μαθητών, από τις 8 το πρωί, ως τις 2 το μεσημέρι, όσα πρωτόκολλα και να εφαρμόσεις, θα μεταδώσει τον ιό – και όχι μόνο στο τμήμα του, αλλά και στα υπόλοιπα.

Σιγά – σιγά, με τα μέτρα αυτά, αρχίζουν τμήματα σχολικών μονάδων, αλλά και ολόκληρες σχολικές μονάδες να τίθενται Off. Ξεπεράσαμε τις 1.200 σχολικές μονάδες ή τμήματα σε όλη τη χώρα μέσα σε 40 ημέρες από την έναρξη λειτουργίας της νέας σχολικής χρονιάς.

Έτσι στις αρχές Νοέμβρη βάζουμε λουκέτο στα σχολεία, με τη χώρα να ξεπερνά τις επόμενες ημέρες τα 1.000 επιβεβαιωμένα κρούσματα καθημερινά. Την ίδια στιγμή «ειδικοί» στα ΜΜΕ διακηρύττουν ότι τα σχολεία δεν επιβάρυναν την κατάσταση. Κάτι το οποίο δεν φαίνεται να ισχύει, γιατί μαζί με τους 1.200.000 μαθητές που μετακινούνται καθημερινά, μετακινούνται και άλλοι τόσοι γονείς, καθηγητές, καθαρίστριες, κυλικεία, τροφοδοσίες, … κλπ επαγγέλματα που άπτονται των σχολείων (οι ειδικοί ανεβάζουν το σύνολο μαζί με τους μαθητές στα 6.000.000).

Και ερχόμαστε τώρα μετά τις γιορτές, που οι ειδικοί αποφασίζουν να ανοίξουν τα σχολεία, με το ίδιο πλάνο του Σεπτεμβρίου. Φανταστείτε καθηγητή ηλικίας 55 ως 60+ ετών με 26 μαθητές στην τάξη. Ήδη την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, σε γειτονικό Λύκειο (Λάππα) παρουσιάστηκε κρούσμα σε καθηγητή και σε ένα ολόκληρο χωριό (Ριόλος) έκλεισε το Δημοτικό λόγω κρουσμάτων σε μαθητές και ο σύλλογος γονέων αποφάσισε να κλείσει το Γυμνάσιο για μια εβδομάδα. Κατά μαρτυρία γονέα που ήταν παρών το πρωί στον χώρο του Γυμνασίου, έφτασε σχολικό λεωφορείο από τα γύρω χωριά, πλήρες μαθητών.

Ας ασχοληθούμε λίγο τώρα με τη σχολική ζωή εν μέσω πανδημίας. Δύσκολα κρατάς έναν μαθητή προσηλωμένο στα πρωτόκολλα λειτουργίας. Με πάνω από δυόμιση μήνες κλεισμένους στα σπίτια τους, το άνοιγμα των σχολείων ήταν η ευκαιρία για να ξεδώσουν και δύσκολα μπαίνουν σε κανόνες. Παράδειγμα, αν και ξέρουν ότι δεν μπορούν να επισκέπτονται άλλες αίθουσες πλην της αίθουσας του τμήματός τους και να βγαίνουν στο προαύλιο από συγκεκριμένες εξόδους το κάθε τμήμα και να χρησιμοποιούν συγκεκριμένο χώρο του προαυλίου, παραβιάζουν όλα τα παραπάνω, ακόμα και τη χρήση μάσκας. Πώς να πείσεις έναν μαθητή ή μια μαθήτρια να μην πάει να βρει τον φίλο ή την κολλητή που είναι στο άλλο τμήμα, ειδικά εάν έχει να τη δει τόσο καιρό; Σε μια ηλικία που το αίμα βράζει; Πώς να αντιμετωπίσεις το μαθητή που έρχεται από το διπλανό σχολείο στα κάγκελα, να βρει το φίλο ή τη φιλενάδα που είναι στο σχολείο; Και πως αντιμετωπίζεις την κατάσταση, όταν παρά τις συστάσεις ο μαθητής δεν συμμορφώνεται και επικοινωνώντας με τον κηδεμόνα να βρεθεί μια λύση, διαπιστώνεις ότι ο κηδεμόνας είναι με το μέρος εκείνων που πιστεύουν ότι «δεν υπάρχει ιός»;

Πάμε τώρα σε περίπτωση που παρουσιαστεί κρούσμα σε μαθητή και αρχίσει η ιχνηλάτηση. Θα πει ο μαθητής ποια τμήματα, χώρους και ποιους μαθητές από άλλα τμήματα, ή άλλα σχολεία επισκέφθηκε; Προφανώς όχι, φοβούμενος την τιμωρία. Άρα το μέτρο «κλείνει το τμήμα του μαθητή» μπάζει. Και άντε κλείσαμε το τμήμα του μαθητή και «σταματήσαμε» τη διασπορά. Το τμήμα αυτό τις επόμενες ημέρες θα κάνει διαδικτυακό μάθημα με καθηγητές που είναι στο σχολείο κάνοντας μάθημα δια ζώσης στα υπόλοιπα τμήματα. Έτσι ο καθηγητής που είναι ήδη σχολείο, θα πρέπει την ώρα που έχει μάθημα με το τμήμα αυτό, να στήσει την ηλεκτρονική του τάξη σε μια αίθουσα που να διαθέτει διαδίκτυο και να έχει και ησυχία, που δεν είναι και τόσο εύκολο να γίνει σε πολλά σχολεία. Φανταστείτε τα τμήματα να είναι και δυο. Δεν θα μπορούσε ας πούμε στην περίπτωση αυτή, να προσληφθεί ωρομίσθιος εκπαιδευτικός να κάνει τα διαδικτυακά μαθήματα σε όσα τμήματα από διαφορετικά σχολεία χρειαστεί; Ψιλά γράμματα θα μου πείτε.

Ας πάμε στην περίπτωση που βρεθεί θετικός Καθηγητής. Κλείνουμε τα τμήματα του καθηγητή που από εδώ και στο εξής θα κάνουν διαδικτυακά μαθήματα από το σπίτι τους. Ερώτημα: με ποιον καθηγητή το συγκεκριμένο μάθημα, αν ο καθηγητής τους έχει πυρετό ή δύσπνοιες ή άλλα συμπτώματα; Θα μπορεί ο καθηγητής αυτός να φέρει σε πέρας την εξ αποστάσεως διδασκαλία; Προφανώς όχι.

Όλα αυτά είναι ερωτήματα που πρέπει να βάλουν σε σκέψεις γονείς, μαθητές, αλλά και τους υπεύθυνους, γιατί είναι πρωτόγνωρες οι καταστάσεις που ζούμε. Δυστυχώς από τη φύση του ο άνθρωπος δεν μπορεί να καταλάβει μια κατάσταση πόσο σοβαρή είναι, παρά μόνο τότε, όταν η κατάσταση ακουμπήσει τον ίδιο. Θερμή παράκληση σε όλους αυτούς που πιστεύουν ότι δεν υπάρχει τίποτα, να το ξανασκεφτούν και ας ρίξουν μια ματιά στα κέντρα υγείας, Νοσοκομεία, γιατρούς και νοσηλευτές, να δουν τις καταστάσεις που ζουν καθημερινά αυτοί οι άνθρωποι. Αλλά ας ρίξουν μια ματιά και στον περίγυρό τους. Κάποτε (πριν ένα χρόνο) είχανε σαν επιχείρημα ότι δεν γνωρίζουν κανέναν που να έχει τον ιό. Τώρα, ένα χρόνο μετά, όλοι μας ξέρουμε πολλούς φίλους ή γνωστούς που πέρασαν τον Γολγοθά αυτό και ίσως αλλάξουν γνώμη.