Ανδρέας Αθ. Λάζαρης
Εκπαιδευτικός Διδάκτωρ Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
Σε προηγούμενους αιώνες, 16ος, 17ος,18ος, 19ος αφενός η εδαφική κατάληψη ή ο έμμεσος πολιτικός έλεγχος μιας χώρας αφετέρου η εκμετάλλευση των πλουτοπαραγωγικών της πηγών και μέσων, συμπεριλαμβανομένων και της ίδιας της φύσης, ονομαζόταν αποικισμός ή δουλοπαροικία. Μια ματιά στο λεξικό, στο λήμμα δουλοπάροικος, μας δείχνει ότι η μεταφορική χρήση της λέξης σημαίνει: ο υποτελής, ο κάτοικος χώρας που έχει χάσει την ανεξαρτησία της. Ο όρος χρησιμοποιήθηκε στη Μεσαιωνική Ευρώπη. Ωστόσο, ακόμη και στη Μεσαιωνική Ευρώπη, η χρήση του υπονοούσε την επικυριαρχία των ισχυρών τότε Ευρωπαϊκών δυνάμεων σε χώρες, κυρίως, εκτός Ευρώπης.
Αντίστοιχα, η ανάγνωση του λεξικού για το λήμμα αποικιοκρατία μας διευκρινίζει ότι: το καθεστώς κατά το οποίο ορισμένες χώρες αποτελούν κτήσεις άλλων χωρών, εξαρτώνται στρατιωτικά, πολιτικά και οικονομικά από αυτές.
Μια πιο «εύπεπτη», ιστορικά και πολιτικά, ορολογία συνιστά η χρήση του όρου αποικιοποίηση. Ιστορικά και πολιτικά ο όρος σημαίνει τη διαδικασία δημιουργίας αποικιοκρατικών σχέσεων, σχέσεων υποτέλειας με συγκεκριμένη χώρα. Η ορολογία (αποικιοκρατία) εμφανίζεται στο ελληνικό λεξιλόγιο ως μετάφραση του αγγλικού όρου colonization. Αντανακλούσε σαφώς τις ιστορικές εξελίξεις της εποχής, με το βάρβαρο επεκτατισμό και κατακτητισμό των Άγγλων σε χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Ιστορική, πολιτισμική αλλά και λεξιλογική ειρωνεία θα χαρακτήριζε κάποιος τη μεταφορική χρήση της αρχαίας ελληνικής λέξης Άποικος. Η λέξη σημαίνει: σύνολο ζώων ή κατώτερων οργανισμών (μικροβίων), που συνυπάρχουν σε ορισμένο χώρο (π.χ αποικίες μικροβίων). Στην ελληνική γλώσσα χρησιμοποιείται ο όρος γραικύλος, μειωτικά, για να περιγράψει τον Έλληνα που είναι ανάξιος της εθνικής του παράδοσης, συνήθως δουλοπρεπής προς τους ξένους.
Οι πρωταρχικές αυτές ετυμολογικές και ιστορικές αναφορές θα καταστούν κατανοητές στη συνέχεια της ανάλυσής μας. Περιγράφουν την ορολογία που καθιστά κατανοητή την ιστορική διαδικασία, το προτσές του ιστορικού γίγνεσθαι, που, όσο κι αν φαίνεται θεωρητικό στην πρώτη αυτή ανάγνωση, θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την επώδυνη συγκυρία της εξαθλίωσης και της υποδούλωσης λαών και κοινωνιών. Οι εικόνες που αντικρίζουμε όλοι μας δεν είναι φυσικό φαινόμενο, ουρανόσταλτη θεία Δίκη, κατάρα ή μεταδοτική ασθένεια, αλλά σύγχρονη μορφή οικονομικού ελέγχου, πολιτικού και ιστορικού ιμπεριαλισμού, ηθικού αμοραλισμού, εξαθλίωσης των μαζών και πνευματικού λήθαργου· συνιστά κρίση, όχι μόνο του Καπιταλισμού στην παγκοσμιοποιημένη του μορφή, μα καθολική ουμανιστική κρίση. Θέτει τον άνθρωπο μπροστά σε κορυφαία και αναπόδραστα ερωτήματα.
Εκπαιδευτικός Διδάκτωρ Νεοελληνικής Λογοτεχνίας
Αντίστοιχα, η ανάγνωση του λεξικού για το λήμμα αποικιοκρατία μας διευκρινίζει ότι: το καθεστώς κατά το οποίο ορισμένες χώρες αποτελούν κτήσεις άλλων χωρών, εξαρτώνται στρατιωτικά, πολιτικά και οικονομικά από αυτές.
Μια πιο «εύπεπτη», ιστορικά και πολιτικά, ορολογία συνιστά η χρήση του όρου αποικιοποίηση. Ιστορικά και πολιτικά ο όρος σημαίνει τη διαδικασία δημιουργίας αποικιοκρατικών σχέσεων, σχέσεων υποτέλειας με συγκεκριμένη χώρα. Η ορολογία (αποικιοκρατία) εμφανίζεται στο ελληνικό λεξιλόγιο ως μετάφραση του αγγλικού όρου colonization. Αντανακλούσε σαφώς τις ιστορικές εξελίξεις της εποχής, με το βάρβαρο επεκτατισμό και κατακτητισμό των Άγγλων σε χώρες της Ασίας και της Αφρικής. Ιστορική, πολιτισμική αλλά και λεξιλογική ειρωνεία θα χαρακτήριζε κάποιος τη μεταφορική χρήση της αρχαίας ελληνικής λέξης Άποικος. Η λέξη σημαίνει: σύνολο ζώων ή κατώτερων οργανισμών (μικροβίων), που συνυπάρχουν σε ορισμένο χώρο (π.χ αποικίες μικροβίων). Στην ελληνική γλώσσα χρησιμοποιείται ο όρος γραικύλος, μειωτικά, για να περιγράψει τον Έλληνα που είναι ανάξιος της εθνικής του παράδοσης, συνήθως δουλοπρεπής προς τους ξένους.
Οι πρωταρχικές αυτές ετυμολογικές και ιστορικές αναφορές θα καταστούν κατανοητές στη συνέχεια της ανάλυσής μας. Περιγράφουν την ορολογία που καθιστά κατανοητή την ιστορική διαδικασία, το προτσές του ιστορικού γίγνεσθαι, που, όσο κι αν φαίνεται θεωρητικό στην πρώτη αυτή ανάγνωση, θα μας βοηθήσει να κατανοήσουμε την επώδυνη συγκυρία της εξαθλίωσης και της υποδούλωσης λαών και κοινωνιών. Οι εικόνες που αντικρίζουμε όλοι μας δεν είναι φυσικό φαινόμενο, ουρανόσταλτη θεία Δίκη, κατάρα ή μεταδοτική ασθένεια, αλλά σύγχρονη μορφή οικονομικού ελέγχου, πολιτικού και ιστορικού ιμπεριαλισμού, ηθικού αμοραλισμού, εξαθλίωσης των μαζών και πνευματικού λήθαργου· συνιστά κρίση, όχι μόνο του Καπιταλισμού στην παγκοσμιοποιημένη του μορφή, μα καθολική ουμανιστική κρίση. Θέτει τον άνθρωπο μπροστά σε κορυφαία και αναπόδραστα ερωτήματα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου