Τετάρτη 26 Ιουλίου 2017

Μεθ’ υπολήψεως: Βασίλαρος, Καραγκιοζοπαίχτης

Γεωργία Καρατζά

Συγγραφέας 
Μεταπτυχιακός Δημιουργικής Γραφής

Ο Βασίλειος Ανδρικόπουλος, γνωστός σε όλους με το καλλιτεχνικό του ψευδώνυμο Βασίλαρος, γεννήθηκε το 1899 στη Ροδοδάφνη Αιγίου. Υπήρξε μεγάλος «μάστορας» του θεάτρου σκιών και μαθητής επίσης μεγάλων καραγκιοζοπαιχτών, όπως του Σωτηρόπουλου, του Πάγκαλου και του Μανωλόπουλου. Σε αυτοβιογραφία του όπως αυτή αποδίδεται στο βιβλίο του Άρη Μηλιώνη (2001), αναφέρει: «Από μικρό παιδί μ’ άρεσε ο Καραγκιόζης και σιγά σιγά άρχισα να παίζω. Στην αρχή πήγα βοηθός στο Δαλιάνη- που ήταν γνωστός με το όνομα Μανωλόπουλος- το 1918. Με ρώτησε αν ήξερα να του παίξω κάποια παράσταση και του έπαιξα Το βοτάνι της αγάπης.»

Βεβαίως συνέχισε  με πλήθος παραστάσεων, καθώς πέρασε σχεδόν ολόκληρη τη ζωή του περιοδεύοντας με τους βοηθούς του την ελληνική επαρχία, με κέντρο εξορμήσεων του την Πάτρα. Κατάφερε να κερδίσει την επιδοκιμασία και αγάπη του κοινού προσφέροντας στις ελληνικές μάζες την πατροπαράδοτη θεατρική ψυχαγωγία του Καραγκιόζη, σε εποχές δύσκολες για τον Ελληνισμό αφουγκραζόμενος πάντα τις προτιμήσεις του κοινού του. Ο Βασίλαρος το 1935 παντρεύτηκε στον Αλισσό την Κική, όπου και έζησαν όλα τους τα χρόνια. Μαζί απέκτησαν μία κόρη. Στον ίδιο τόπο, τον Αλισσό, επέλεξε να γίνει και η ταφή του.
 Ο Πατρινός καραγκιοζοπαίχτης "Γιάνναρος" (Μουρελάτος Γιάννης, 1931-2012) υπήρξε μαθητής του Βασίλαρου. Σε ανέκδοτο χειρόγραφο του Γιάνναρου (Αρχείο του καραγκιοζοπαίχτη Κώστα Μακρή) γράφει για το δάσκαλό του: «Τον Οκτώβρη του 1950 πηγαίνω βοηθός στο Βασίλαρο, που γνώρισα μαζί του τη μεγάλη Δόξα του Καραγκιόζη. Έμεινα μαζί του μέχρι τον Αύγουστο του ’52. Έμαθα μαζί του την τέχνη του Καραγκιόζη πολύ καλά, ο Βασίλαρος ήταν λαϊκός ζωγράφος, έπαιζε καλό μπουζούκι, αλλά εγώ δεν έδωσα μεγάλη προσοχή σε αυτά, ήτανε λάθος μου μεγάλο. Αυτό που ήθελα να μάθω ήτανε ο Καραγκιόζης κ’ τον έμαθα ίσως καλύτερα κ’ από αυτούς που έχουνε μείνει, όχι στα λόγια, αλλά στην τέχνη δηλαδή στην κίνηση της φιγούρας, στο κάρφωμα τις σκηνής κ’ στα σκηνικά που βάζουμε στο μπερντέ.»


Tο δραματολόγιο του Βασίλαρου βασίστηκε στην παράδοση του καραγκιόζη, αλλά όχι μόνο. Είναι πλαισιωμένο και από διασκευές του ίδιου πάνω σε θεατρικά έργα, μυθιστορήματα, κινηματογραφικές ταινίες, κοινωνικά γεγονότα που απασχόλησαν τον τύπο ανά εποχές και κέρδισαν το ενδιαφέρον και την αγάπη του κοινού. Επίσης, άντλησε υποθέσεις από μυθιστορήματα, αστυνομικά, ιστορίες, κουκλοθέατρο, προφορικές αφηγήσεις και φυλλάδια με εικονογραφημένες ιστορίες Το ρεπερτόριο των παραστάσεων του είχε αυτό το εύρος, αφού ο Βασίλαρος ήταν εγγράμματος και μπορούσε να αξιοποιήσει γραπτές πηγές. Ο ίδιος ο Βασίλαρος σε αυτοβιογραφία του που περιέχεται στο βιβλίο Ο ήχος του Καραγκιόζη κατατάσσει πρώτο στα προσόντα του καραγκιοζοπαίχτη τις γραμματικές γνώσεις. Στην ίδια πηγή αναφέρει: «Αν δε ξέρεις γράμματα πώς να παίξεις για παράδειγμα, ένα ειρηνοδικείο… Ένας συνάδελφος έβγαλε τον αυτοκράτορα που έλεγε: Ωρέ!.. Αν είναι δυνατόν.»
Η κόρη του Βασίλαρου, η κυρία Κατερίνα, μιλώντας για τον πατέρα της στον Άρη Μηλιώνη (2001) μας αναφέρει, «Ο πατέρας μου είχε τελειώσει το Σχολαρχείο της εποχής του και διάβαζε συνέχεια και πολύ. Τη μόρφωση που είχε δεν την άφησε να χαθεί. Ήτανε άνθρωπος που το μυαλό του έκοβε. Δηλαδή, μπορεί να του έδινες μια μικρή ιδέα κι εκείνος την έκανε ολόκληρη παράσταση. Αυτό που λένε “μια εικόνα χίλιες λέξεις”, ο πατέρας μου το έκανε “μια λέξη χίλιες εικόνες”. Ήτανε άνθρωπος πολύ μορφωμένος και για την εποχή που έζησε, αλλά και για το επάγγελμα που έκανε. Πέθανε τον Ιανουάριο του 1979 και μέχρι και τον Δεκέμβριο έδινε παραστάσεις.»
Ο Βασίλαρος έχει καταγράψει μεγάλο τμήμα του δραματολογίου του σε τετράδια, καθόλη τη διάρκεια της ζωής του. Τα περισσότερα κατεγράφησαν κατά την συνταξιοδότησή του, είτε κατά παραγγελία είτε για να τα χαρίσει σε συναδέλφους, με αποτέλεσμα αυτή τη στιγμή να βρίσκονται συγκεντρωμένα σε μουσεία και ιδιωτικές συλλογές.
Η πρωτοπόρα επιλογή από τον Βασίλαρο της γραπτής απόδοσης των έργων του παρέκκλινε σημαντικά από την προφορική παράδοση του καραγκιόζη, ενώ ταυτόχρονα έθετε σε δοκιμασία τις πρακτικές της τέχνης του. Έχουμε διασκευές του εμπνευσμένου αυτού πολυτάλαντου και προικισμένου ανθρώπου λόγιων πηγών, οι οποίες όπως ήταν φυσικό καθιστούσαν την πρόσληψή τους δύσκολη ή και αδύνατη για τους περισσότερους σύγχρονούς του καραγκιοζοπαίχτες, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους ήταν αγράμματοι. Η καινοτομία του αυτή να μεταγγίσει ιδέες και νοοτροπίες της αστικής κουλτούρας στην ομαδική πρακτική όχι μόνο δεν απέκοψε τον Καραγκιόζη από τις μορφές ομαδικής δημιουργίας και οργανικής σχέσης του δημιουργού με το κοινό του στα πλαίσια της προφορικής λαϊκής κουλτούρας, αλλά συνέβαλε καίρια ως ενδιάμεσος στη διαδικασία προσέγγισης της λαϊκής με την αστική κουλτούρα. Η ζύμωση αυτή δίνει στο θέατρο σκιών το ρόλο του κεντρικού αγωγού που χωνεύει και ομογενοποιεί διαφορετικές τάσεις της ελληνικής κοινωνίας, φέρνοντας αλλαγές στη λαϊκή κουλτούρα λόγω της πύκνωσης των ανταλλαγών της με την κυρίαρχη σε μια εποχή αυξανόμενης εγγραμματοσύνης.

Παρόλες τις δυσκολίες, κατάφερε με την καταγραφή του ο Βασίλαρος, να διασώσει πολύτιμο υλικό της πολιτισμικής μας κληρονομιάς, που αυτή τη στιγμή (όσα έχουν καταγραφεί) βρίσκονται συγκεντρωμένα σε δύο μουσεία και μια ιδιωτική συλλογή. Στο Ινστιτούτο μεσογειακών σπουδών-ίδρυμα τεχνολογίας και έρευνας, στο Ελληνικό λογοτεχνικό και ιστορικό αρχείο–μορφωτικό ίδρυμα εθνικής τραπέζης και στη Συλλογή θεάτρου σκιών Κώστα Μακρή.

Σύμφωνα με σχετική έρευνα της πανεπιστημιακού  κ Παπαγεωργίου Ιωάννας  προκειμένου να ολοκληρωθεί η καταλογογράφηση των σωζόμενων τετραδίων του Βασίλαρου, θα πρέπει να ελεγχθούν τουλάχιστον τρείς ακόμα συλλογές:Των δύο εγγονών του Βασίλαρου , θυγατέρων της κόρης του Αικατερίνης.Των απογόνων (ενδεχομένως) του Ιορδάνη Παμπούκη (γραμματέα στην Ακαδημία Αθηνών) που όπως ο Βασίλαρος δηλώνει σε αυτοβιογραφία του, του  έστειλε 80 έργα.Το αρχείο του καραγκιοζοπαίχτη Θανάση Σπυρόπουλου. Αδιάψευστη μαρτυρία της αυθεντικότητας και της ύψιστης δημιουργικότητας του Βασίλαρου αποτελούν το πλήθος μελετημάτων ακαδημαϊκών ερευνητών, που όλο και πληθαίνουν τα τελευταία χρόνια, προσπαθώντας να αποκαλύψουν και να καταγράψουν το πολύτιμο υλικό του.Επιλέξαμε να προσεγγίσουμε τη ζωή του Βασίλαρου μέσα από διαφορετικές οπτικές. Του ιδίου, της κόρης του, του μαθητή του Γιάνναρου. Οπτικές «παρμένες σε διαφορετικούς χρόνους» και με διαφορετικούς φακούς διεύρυνσης. Λήψεις αποσπασματικές που συνθέτουν ένα μεγάλο αφήγημα, αυτό της ζωής του και μας προσφέρουν στιγμές αισθαντικότητας. Ευκαιρίες να νιώσουμε λίγο τον άνθρωπο Βασίλαρο, με τις επιθυμίες του, τις εμμονές του, τη μεγαλοσύνη του. Ίσως έτσι, να καταφέρουμε να αισθανθούμε την αγάπη του μεγάλου αυτού καλλιτέχνη για τη ζωή και ίσως, αν ήμαστε από τους τυχερούς, να μπορέσουμε να οσφρανθούμε την ευαισθησία του για τούτο τον κόσμο, τον ολότελα καμωμένο από σκιές.

Κλείνοντας, επιλέγουμε να παραθέσουμε μια ευχαριστήρια ανακοίνωση του ιδίου προς το κοινό του, όπως δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πατρίς (27/1/1937 αρ.φ.14447). «Θεωρώ καθήκον μου επιβεβλημένον, ίνα και δημοσία εκφράσω τας απείρους ευχαριστίας μου προς τον φιλόμουσον κοινόν της Αμαλιάδος δια την μεγάλην υποστήριξην και αμέριστην εμπιστοσύνην, ην έτυχον παρ’ημών.

Μεθ’ υπολήψεως Βασίλαρος Καραγκιοζοπαίχτης»


Παρασκευή 21 Ιουλίου 2017

Κορινθιακή ή αλλιώς μαύρη σταφίδα.Ένα εμβληματικό προϊόν για την Πάτρα και την ευρύτερη περιοχή της Πελοποννήσου και των Ιονίων Νήσων.

Μιχάλης Καρβέλας

Χημικός MSc, ΜΒΑ
Διαχειριστής της ομάδας facebook "κορινθιακή (μαύρη) σταφίδα"



Ακόμα και σήμερα μπορεί να δει κανείς τα αποτυπώματα της κορινθιακής σταφίδας στις περιοχές στις οποίες ήκμασε η καλλιέργεια και το εμπόριό της. Κάποια ελάχιστα από εκείνα τα στοιχεία που αποδεικνύουν την αλληλεπίδραση του προϊόντος με την ελληνική πραγματικότητα είναι αρχικά η χρηματοδότηση και κατασκευή μεγάλων έργων υποδομής του νεοϊδρυθέντος Ελληνικού κράτους από και για την εμπορία της μαύρης σταφίδας, όπως η αναβάθμιση – κατασκευή μεγάλων εξαγωγικών λιμανιών, η έναρξη της κατασκευής του σιδηρόδρομου της Πελοποννήσου και της διώρυγας της Κορίνθου με σκοπό την καλύτερη και ταχύτερη μεταφορά της στις αγορές του εξωτερικού. Ακόμα, η κατασκευή κτηρίων σπουδαίας πολιτιστικής σημασίας και κληρονομιάς (Θέατρο Απόλλων στην Πάτρα -έργο του διάσημου αρχιτέκτονα Τσίλλερ-, Ιερός Ναός Αγίου Ανδρέα Πατρών, η κατασκευή νεοκλασικών αρχοντικών και αποθηκών σε όλες τις περιοχές καλλιέργειάς της, που ανήκαν σε σταφιδέμπορους της εποχής), αλλά και η δημιουργία γιορτών και εκδηλώσεων (π.χ. το καρναβάλι της Πάτρας), οφείλονται κυρίως στον πλούτο τον οποίο δημιούργησε το εμπόριο της κορινθιακής σταφίδας και στις επιρροές από τις χώρες της δυτικής Ευρώπης στις οποίες κατευθυνόταν το προϊόν.

Η κορινθιακή σταφίδα καλλιεργείται σχεδόν αποκλειστικά στον Ελλαδικό χώρο κατά 80%, που την ευνοεί το μικροκλίμα της περιοχής, ενώ αντίστοιχες προσπάθειες καλλιέργειάς της σε άλλες περιοχές του πλανήτη έδωσαν υποδεέστερες ποιότητες σταφίδας. Πιο συγκεκριμένα, παράγεται στους νομούς Αχαΐας, Μεσσηνίας, Ηλείας, Κορινθίας, Ζακύνθου και Κεφαλονιάς και όχι μόνο στην Κόρινθο, όπως πιστεύουν αρκετοί λόγω του ονόματος της ποικιλίας της, συγχέοντάς την αρκετές φορές με την ξανθή σταφίδα, τη σουλτανίνα. Το όνομά της το οφείλει στον Κορινθιακό κόλπο, από τα λιμάνια του οποίου ξεκίνησαν οι πρώτες εξαγωγές της.
Σταφίδα πριν τον τρύγο


Σήμερα καλλιεργούνται συνολικά 100.000 στρέμματα στις παραπάνω περιοχές. Η ετήσια παραγωγή της κορινθιακής σταφίδας κυμαίνεται από 20.000 έως 25.000 τόνους. Οι εξαγωγές της κορινθιακής σταφίδας υπερβαίνουν τα 30 εκ. ευρώ ετησίως με σταθερή ή και ανερχόμενη τάση. Το μεγαλύτερο μέρος, περίπου το 95%, της παραγωγής εξάγεται και οι κυριότερες χώρες εξαγωγής είναι οι απαιτητικές αγορές της Δυτικής Ευρώπης (Αγγλία, Ολλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Σκανδιναβικές χώρες), οι Η.Π.Α., η Αυστραλία κ.ά. 

Στηρίζει, εν μέσω κρίσης, απευθείας το εισόδημα περίπου 15.000 οικογενειών σταφιδοπαραγωγών και έμμεσα τις τοπικές κοινωνίες, σε περιοχές ορεινές και μειονεκτικές και με παραδοσιακά χαμηλό ΑΕΠ (Δυτική Ελλάδα, Πελοπόννησος κ.ά.) Η καλλιέργεια της κορινθιακής σταφίδας είναι δύσκολη, κοστοβόρα και απαιτητική, έτσι ώστε να αποκτηθεί ένα ποιοτικό αγροτικό προϊόν έτοιμο προς κατανάλωση. Απαιτεί την παρουσία του αγρότη στο χωράφι 11 μήνες το χρόνο, ενώ συμμετέχει όλη η οικογένεια του παραγωγού στην καλλιέργειά της.
 
Άπλωμα σταφίδας από όλα τα μέλη της οικογένειας
Ένα κατεξοχήν Ελληνικό και εξαγώγιμο προϊόν, το οποίο οδηγείται στις απαιτητικές αγορές του εξωτερικού έχοντας ως «διαβατήριό» της πιστοποιητικά και αυστηρές διασφαλίσεις ποιότητας, καθώς και τις πρόσφατες κλινικές μελέτες (σημειωτέον ότι είναι το πρώτο και μοναδικό μέχρι στιγμής είδος σταφίδας παγκοσμίως για το οποίο έχουν γίνει κλινικές μελέτες σε εθελοντές), που είναι ήδη δημοσιευμένες σε έγκριτα, διεθνή, επιστημονικά περιοδικά, οι οποίες αποδεικνύουν ότι από την ένταξη της μαύρης κορινθιακής σταφίδας στην καθημερινή διατροφή, υπάρχει σημαντική μείωση στην αρτηριακή πίεση, δημιουργείται «ασπίδα» ενάντια στα καρδιαγγειακά νοσήματα, μειώνεται η «κακή» χοληστερίνη, επιπλέον δε στα πλαίσια μια ισορροπημένης διατροφής δεν υπάρχει καμία αρνητική επίδραση στους διαβητικούς! Συνεπώς, αν ο όρος υπερτροφή (superfood) μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε ένα τρόφιμο, τότε αυτό θα μπορούσε να είναι σίγουρα η ΕΛΛΗΝΙΚΗ μαύρη σταφίδα!

Δυστυχώς η εν Ελλάδι κατανάλωση της μαύρης σταφίδας είναι πολύ μικρή, αγγίζοντας μετά βίας τους 1.000 τόνους, όταν την ίδια στιγμή ο Έλληνας καταναλωτής προτιμά άλλα εισαγόμενα είδη σταφίδας και συναφών ειδών. Ενδεικτικά αναφέρουμε, ότι αν και μόνον αν οι κάτοικοι των σταφιδοπαραγωγών περιοχών κατανάλωναν καθημερινά την ελάχιστη -αποδεδειγμένα από τις κλινικές μελέτες- ποσότητα σταφίδας προς βελτίωση της υγείας, η οποία είναι περίπου 50 γραμμάρια, τότε η μισή εγχώρια παραγωγή του προϊόντος δεν θα «κατάφερνε» να περάσει τη διώρυγα της Κορίνθου για να εξαχθεί !!! 

Πιο συγκεκριμένα, για την Αχαΐα γεννιούνται τα εξής ερωτήματα: 
Πόσα ξενοδοχεία έχουν κορινθιακή σταφίδα στο πρωινό τους; 
Πόσες καφετέριες προσφέρουν κέρασμα με μαύρη σταφίδα (π.χ. σταφιδόψωμο) μαζί με τον καφέ;
Πόσοι χώροι εστίασης χρησιμοποιούν την κορινθιακή σταφίδα στα φαγητά και τα άλλα εδέσματά τους;
Πόσα ζαχαροπλαστεία, φούρνοι κ.λπ. χρησιμοποιούν τη μαύρη σταφίδα στα προϊόντα τους;

Η ενίσχυση της κατανάλωσης της μαύρης κορινθιακής σταφίδας πρέπει να ξεκινήσει από τους τόπους παραγωγής της κι ας λένε κάποιοι ότι έχουμε χορτάσει από σταφίδα, επειδή την καλλιεργούμε χρόνια τώρα! Εμείς οι κάτοικοι της Αχαΐας, που γνωρίζουμε καλά το προϊόν, πρέπει πρώτοι να τη ζητάμε ως καταναλωτές και να την εντάξουμε στην καθημερινή μας διατροφή, δίνοντας το καλό παράδειγμα και το ερέθισμα σε αυτούς που είτε δεν τη γνωρίζουν είτε ακόμα χειρότερα την μπερδεύουν με άλλα υποδεέστερα, αλλά και εισαγόμενα είδη σταφίδας και συναφών προϊόντων.
 
Περιοχέςπαραγωγης σταφίδας- ΑΣΟ
Πρέπει να ενισχυθεί ξανά από την αρχή ο «μύθος» της κορινθιακής σταφίδας, μέσω της στήριξής της από τα νέα ευρήματα που η έρευνα αποδεικνύει για τις μοναδικές της διατροφικές ιδιότητες. Αυτό δεν μπορεί να γίνει δίχως να ξεκινήσει από κάτω. Όλες οι σύγχρονες τεχνικές μάρκετινγκ για τα παραδοσιακά προϊόντα προϋποθέτουν τοπική αναγνωσιμότητα και στήριξη.

Αξίζει να βάλουμε στην καθημερινή μας διατροφή τη μοναδική μαύρη κορινθιακή σταφίδα, η οποία είναι πιο πλούσια σε αντιοξειδωτικά και άλλα διαθρεπτικά στοιχεία και επιπλέον είναι οικονομικά πιο προσιτή από τα διάφορα είδη ξενόφερτων μούρων, που έχουν γίνει τόσο μεγάλη μόδα το τελευταίο διάστημα σε ό,τι αφορά τις αντιοξειδωτικές ιδιότητές τους.
Ο κόσμος πρέπει να μάθει να επιλέγει τη μαύρη κορινθιακή σταφίδα κι ας γίνει η αρχή από την Αχαΐα που οφείλει να την αναδείξει!



Ενδεικτική Βιβλιογραφία
¨  κορινθιακή (μαύρη) σταφίδα - ομάδα facebook
¨  Αρχείο Συνεταιριστικής Κορινθιακής Σταφίδαας (Σ.ΚΟ.Σ.), πρώην Α.Σ.Ο. (Αυτόνομου Σταφιδικού Οργανισμού)
¨  skos.gr
¨  pesunion.gr
¨  neoikairoi.gr
¨  greekraisins.wordpress.com
¨  dikepaigialeias.gr


Με τη ματιά του Τάκη Καμπέρου ...


Τρίτη 18 Ιουλίου 2017

Η Γαλλική εκστρατεία στο Μοριά και ο στρατάρχης Μαιζών. Ο Μαιζών, ο Μανζάρ, οι Γάλλοι και η Πάτρα. Μύθοι και πραγματικότητα

Το βιβλίο του Νίκου Τζανάκου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις ΠΙΚΡΑΜΕΝΟΣ

Μια έρευνα η οποία αφορά το Γάλλο στρατάρχη Μαιζών, που ήρθε το 1828 για να «απελευθερώσει» το Μοριά, εξελίσσεται σε μια γενικότερη μελέτη εποχής σε σχέση με τους Γάλλους, η οποία συμπεριλαμβάνει σημαντικά ιστορικά στοιχεία.
Δύο αιώνες περίπου από τότε, η γνώση μας γύρω από τα ιστορικά, κοινωνικά και πολιτικά γεγονότα είναι αρκετά καθαρή. Πίσω από το Γάλλο στρατάρχη εμφανίζονται στρατιωτικοί, επιστήμονες, περιηγητές, φιλέλληνες αλλά και τυχοδιώκτες.
Τα ιστορικά γεγονότα ανασύρονται και απομυθοποιούνται παίρνοντας τις πραγματικές τους διαστάσεις. Οι υπερβολές των πρώτων χρόνων παραλείπονται και ο μύθος δίνει τη θέση του στην πραγματικότητα.
Τελικά, ο Μέγας Ναπολέων δεν αναστήθηκε για να μας απελευθερώσει, ο Αλή πασάς δεν έγινε χριστιανός, δεν παραχωρήσαμε νησιά μας για στρατιωτικές Βάσεις στους Αμερικανούς!
Αντίθετα, στην Ευρώπη το μεγάλο κεφάλαιο της εποχής έπαιζε συχνά την Ελλάδα στο Χρηματιστήριο!
Η Γαλλική Επιστημονική Αποστολή γίνεται η αιτία να πληροφορηθούμε για τις συνθήκες ζωής, την κοινωνία, τα μνημεία της αρχαιότητας και την τύχη τους.
Ένας Γάλλος δεκανέας μας αφήνει κληρονομιά ένα βιβλίο με εντυπωσιακές πληροφορίες για τη ζωή των προγόνων μας και στη συνέχεια, γίνεται καθηγητής φιλοσοφικής και συγγραφέας αναλύοντας τους αρχαίους Έλληνες.
Ένας στρατηγός μας σώζει από την πανώλη, ενώ ένας συνταγματάρχης έρχεται για πέμπτη φορά να πολεμήσει στην Ελλάδα.
1.600 Γάλλοι στρατιώτες πεθαίνουν από τις κακουχίες, ενώ εκατοντάδες παιδιά χάνουν τη ζωή τους από ελονοσία.
Η Ελλάδα έχει «απελευθερωθεί» το 1821, αλλά έως το 1828 η Πάτρα δεν υπάρχει! Μόνο ερείπια! Αρχές του 1829 ο πληθυσμός της πόλης είναι 4.000 χριστιανοί (Έλληνες) και 2.500 καθολικοί (Γάλλοι στρατιώτες).
Η ιστορία για την Ελλάδα έχει ξαναρχίσει να γράφεται.
Οι μύθοι επικρατούν. Η πραγματικότητα μπορεί να περιμένει τη σειρά της.

Αποσπάσματα από επιστολές μεταξύ
Καποδίστρια και Μαιζών

Μεταξύ του Μαιζών και του Καποδίστρια, στο διάστημα που ο πρώτος βρισκόταν στην Ελλάδα αλλά και τα επόμενα χρόνια που ήταν στη Γαλλία, έχουν διασωθεί περισσότερες από 70 επιστολές.
 «Ήσαν όλοι σε έσχατη αθλιότητα, δεν είχανε τίποτα σχεδόν   να βρουν κανένα βράχο, σκαμένον από τα χρόνια   να τους προστατεύει από την κακοκαιρία».
Γράφει ο Μανζάρ: «Κάθε μέρα βλέπαμε να κατεβαίνουν από τα βουνά τους αυτούς τους δυστυχισμένους Έλληνες, που από πολλά χρόνια δεν είχαν άλλο άσυλο, άλλη τροφή, άλλα ρούχα, κι άλλα ήθη από των πιο αγρίων ζώων, ανάμεσα στα οποία ήσαν αναγκασμένοι να ζουν. Το πρώτο που χρειάζονταν ήταν να ξαναβρούν την ελευθερία, που η στέρησή της τους είχε κάνει να μοιάζουν πιο πολύ με ζώα παρά, με ανθρώπους. Η πρώτη τους φροντίδα, φτάνοντας στην πεδιάδα, ήταν να βρουν κανένα βράχο, σκαμμένον από τα χρόνια, που να τους προστατεύει από την κακοκαιρία. Άλλοι με καλαμποκιές, με βούρλα και με καλάμια έφτιαναν μια καλύβα, δέκα ως δώδεκα πόδια πλατειά περίπου, και στριμώχνονταν εκεί μέσα οχτώ ή δέκα συγχρόνως. Ήσαν όλοι σε έσχατη αθλιότητα, δεν είχανε τίποτα σχεδόν, τους έλειπε συχνά το ψωμί, και τα ρούχα για ν’ ανθέξουν στο κρύο που το πρωί και το βράδυ ήτανε τσουχτερό»

Πέμπτη 13 Ιουλίου 2017

ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ


Παναγιώτης Κουνάβης
Δημοτικός Σύμβουλος Δήμου Δυτικής Αχαΐας
 Επικεφαλής της Αυτοδιοικητικής
Κίνησης Δυτικής Αχαΐας

Οι τελευταίες εξελίξεις σχετικά με την απεργία των συμβασιούχων στις υπηρεσίες καθαριότητας των Δήμων έφεραν πάλι  στην επιφάνεια τα προβλήματα διαχείρισης των απορριμμάτων και είναι μια υπόθεση που δεν έκλεισε, αλλά θα προκαλέσει αρκετές συγκρούσεις στο μέλλον. Η διαχείριση των απορριμμάτων σε ολόκληρη την αλυσίδα της (ΑΠΟΘΕΣΗ-ΑΠΟΚΟΜΙΔΗ-ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ) έχει μαζί τεχνολογίες, εργαζόμενους, κεφάλαια και φυσικά κέρδη.

Παγκοσμίως γνωρίζουμε, ότι η διαχείριση των απορριμμάτων απαιτεί χιλιάδες εργαζόμενους σε κάθε χώρα και ποικίλει με πολλές μορφές και σχέσεις εργασίας. Τα όσα συνέβησαν πριν λίγα χρόνια στη φτωχογειτονιά Μοκάταμ στο Κάιρο της Αιγύπτου, όπου η ανακύκλωση των απορριμμάτων γίνονταν με το χέρι (1) και όσα γνωρίζουμε για τη Σικελία και την ενασχόληση της Μαφίας με τη «διαχείριση» πάσης φύσεως αποβλήτων, είναι μόνο δυο παραδείγματα που πιστοποιούν, πως μετά από το εμπόριο όπλων και αυτό της «λευκής σαρκός», το εμπόριο σκουπιδιών είναι μια από τις «αγαπημένες» ενασχολήσεις μεγάλων εταιριών αλλά και «συνδικάτων» σε παγκόσμια κλίμακα. Αποκαλυπτικό άλλωστε είναι και το βιβλίο του Ρομπέρτο Σαβιάνο «Γόμορρα».

Δεν είναι τυχαίο άλλωστε που γύρω από τη διαχείριση των απορριμμάτων υπάρχουν από μικροεργολάβους μέχρι μεγάλες εταιρίες. Μεγάλες κατασκευαστικές εταιρίες στη χώρα μας ήδη πριν από την ολοκλήρωση των σημαντικών οδικών αξόνων, έχουν στραφεί στον τομέα της ενέργειας και της επεξεργασίας των απορριμμάτων. Η έννοια της ανάκτησης υλικών και οι τεχνικές της, αποφέρουν εκτός από πρώτη υλη στη βιομηχανία και τεράστια κέρδη σε εκείνους που κάνουν την επεξεργασία.

Κατά μέσο όρο, κάθε Έλληνας επιβαρύνει το περιβάλλον με 500 κιλά σκουπιδιών ετησίως. Το πέρασμα από τις παράνομες και ανεξέλεγκτες χωματερές στους χώρους Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (Χ.Υ.Τ.Α), αποτέλεσε την κύρια δραστηριότητα αναβάθμισης του τομέα διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων έως τα τέλη τις δεκαετίας του 90’. Μια νέα αγορά και ένα νέο λόμπυ σχετικό με την κατασκευή και διαχείριση Χ.Υ.Τ.Α είχε δημιουργηθεί. Ωστόσο αυτή η πρώτη προσπάθεια γρήγορα έφτασε στα όρια της, αφενός λόγω της τροποποίησης των Ευρωπαϊκών κανονισμών που έδιναν μεγαλύτερη έμφαση στην ανακύκλωση και την ανάκτηση χρήσιμων υλικών από τα απορρίμματα και αφετέρου γιατί η λειτουργία των Χ.Υ.Τ.Α εμφάνιζε στην πράξη μεγάλα προβλήματα. Η ρύπανση διέρρεε στο έδαφος, το νερό και τον αέρα και οι χώροι γέμιζαν πάρα πολύ γρήγορα λόγω της αύξησης των σκουπιδιών.(2) Είναι γνωστά άλλωστε τα προβλήματα στους ΧΥΤΑ του νομού Αχαΐας.
Ταυτόχρονα με τα παραπάνω διαπιστωνόταν και η ανάγκη για χωριστή διαχείριση των επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων, που ακόμη και σήμερα συνεχίζουν να ανακατεύονται με τα αστικά και να καταλήγουν στις χωματερές, ενώ μεγάλο μέρος τους αποθηκεύεται ή απορρίπτεται σε παράνομους χώρους, τροφοδοτώντας ένα μεγάλο μαύρο κύκλο εργασιών, που φθάνει μέχρι και τη βάση των υπηρεσιών καθαριότητας.



Το ισχύον πλαίσιο ευρωπαϊκών οδηγιών και ο νέος εθνικός σχεδιασμός επιβάλλουν ανακύκλωση των αποβλήτων για τα επόμενα χρόνια που θα φτάνει το 65% με κατηγοριοποίηση ανά είδος αποβλήτου. Τα κονδύλια μέσω ΕΣΠΑ για τον παραπάνω στόχο, κατά την προγραμματική περίοδο 2014-2020, ξεπερνούν το 1 δισεκατομμύριο. 580 εκατ. θα κατευθυνθούν στις περιφερειακές αρχές για υλοποίηση του νέου Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων μέσω εφαρμογής 13 Περιφερειακών Σχεδίων. Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, ότι ήδη έχουμε μπει στον θάλαμο επεξεργασίας πολλών εκατομμυρίων euro, με ενδιαφερόμενους και ισχυρούς κατασκευστές. Ενώ, παράλληλα, είναι γεγονός πως η Ελλάδα πρέπει να κάνει αγώνα δρόμου, ώστε στα επόμενα χρόνια να πιάσει τους υψηλούς στόχους ανακύκλωσης και ανάκτησης.

Έχουν ήδη εγκριθεί συμβάσεις συμπράξεων περιφερειών και δήμων με ιδιωτικές εταιρείες και προχωρούν έργα κατασκευής εργοστασίων επεξεργασίας, σταθμών μεταφόρτωσης, ΧΥΤΥ, πράσινων σημείων και άλλων συστημάτων σε διάφορες περιοχές. Στην Πελοπόννησο έργα 150 εκατ. ευρώ με την ΤΕΡΝΑ στη Δυτική Μακεδονία με την κοινοπραξία των ομίλων Ηλέκτωρ Α.Ε. και Άκτωρ ήδη ολοκληρώθηκε και λειτουργεί μονάδα επεξεργασίας στην Κοζάνη δυναμικότητας 120.000 τόνων ετησίως, ενώ στις Σέρρες ήδη εξελίσσεται το έργο με ανάδοχο την κοινοπραξία Intrakat–Archirodon–Envitec και στην Ήπειρο με την ΤΕΡΝΑ. Στη Δυτική Αχαΐα αναμένεται χρηματοδότηση μονάδας επεξεργασίας 50.000 τόνων.

Η διαχείριση των αποβλήτων (συλλογή, αποκομιδή και επεξεργασία) έχει πολλές παραμέτρους, αφού στο σύνολό της μιλάμε για αστικά και βιομηχανικά απόβλητα. Μέχρι πρόσφατα είχε ανοίξει διάλογος με αφορμή τον εθνικό σχεδιασμό για τη διαχείριση των απορριμμάτων. Με ποιον τρόπο όμως αποθέτουμε τα απορρίμματα που παράγουμε, πώς γίνεται η αποκομιδή τους και πού καταλήγουν; Όλη αυτή η αλυσίδα αν δεν αντιμετωπιστεί ως ενιαία, δεν μπορούμε να μιλάμε για ολοκληρωμένη διαχείριση απορριμμάτων προς όφελος της κοινωνίας και του περιβάλλοντος. Η διαχείριση αυτή λοιπόν, με ποια χέρια θα γίνεται;

Η απεργία των συμβασιούχων στους ΟΤΑ ανέδειξε προβλήματα που υπάρχουν χρόνια τώρα και δεν έχουν λυθεί. Το γεγονός για παράδειγμα ότι υπάρχουν χιλιάδες συμβασιούχοι σε έναν τομέα που έχει άμεση ανάγκη για μόνιμο προσωπικό, δεν έχει κατά τη γνώμη μου σχέση μόνο με το ότι κάποιοι ήθελαν και θέλουν να έχουν όμηρους εργαζόμενους για να έχουν και εκλογική πελατεία εξασφαλισμένη. Καθώς, επίσης, και με το γεγονός ότι τα μνημόνια επέβαλαν ένα εργασιακό καθεστώς μη μόνιμης εργασίας, ακόμα και σε τομείς που δεν επιβαρύνουν τα έξοδα της κεντρικής κυβέρνησης, αφού καλύπτονται από ανταποδοτικά τέλη. Αλλά και στο ότι η αποκομιδή των απορριμμάτων είναι τμήμα της διαχείρισης τους και αποφέρει κέρδη σε αυτόν που την κάνει. Για παράδειγμα, ο δήμος Ρόδου έχει αναθέσει σε ιδιωτική εταιρεία έναντι 4 εκατ. του 50% της καθαριότητας, όταν η μισθοδοσία των 130 συμβασιούχων το 2016 έφθασε τα 2,2 εκατ. Ο Μπουτάρης στη Θεσσαλονίκη υπέγραψε στις 27 Ιουνίου σύμβαση (που τελικά προσωρινά δεν υλοποιήθηκε) με εταιρεία για αποκομιδή σκουπιδιών για τρεις μέρες έναντι 192.000 ευρώ, με μόνη υποχρέωση να μαζεύει 400 τόνους τη μέρα, όταν μόνο το προσωπικό ασφαλείας την ίδια μέρα υπογραφής της σύμβασης και μέρα απεργίας μάζεψε 480 τόνους. Στο Δήμο Λαμιέων, σύμφωνα με την Οικονομοτεχνική Μελέτη του δήμου το κόστος των 49 συμβασιούχων ανέρχεται κατ’ έτος σε 1.191.021 ευρώ (μισθοδοσία, καύσιμα, συντήρηση οχημάτων). Ο προϋπολογισμός της ανάθεσης σε ιδιώτη όμως, είναι 1.572.620 ευρώ (με απόσβεση οχημάτων 164.880 ευρώ και ΦΠΑ 304.378 ευρώ). Υπάρχει δηλαδή μια διαφορά περίπου 400.000 ευρώ το έτος που θα πληρώσουν οι δημότες.

Αντίστοιχα παραδείγματα ήρθαν στο φως της δημοσιότητας της τελευταίες ημέρες.  Οι διεθνείς μελέτες που συγκρίνουν το κόστος ανάμεσα σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα δείχνουν πως οι δήμοι δεν ωφελούνται μακρόχρονα οικονομικά από την εκχώρηση του τομέα της αποκομιδής των απορριμμάτων (βλέπε σχετικό πίνακα). Βρισκόμαστε λοιπόν σε ένα στάδιο που καθορίζεται η διαχείριση των απορριμμάτων σε εθνικό επίπεδο και η ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας θα επιφέρει και αντίστοιχες εργασιακές σχέσεις.




Η ανακύκλωση είναι μια λέξη που αναμασιέται συνεχώς. Συνηθισμένη, επίσης, η έκφραση του μέσου Έλληνα για το «χάλι» με τα σκουπίδια. Μάθαμε ως κοινωνία που καταναλώνει ό,τι μένει από το τραπέζι μας μαζί και με ό,τι παράγουμε σε απορρίμματα να τα αποθέτουμε σε μεγάλους κάδους και ορισμένες φορές ακόμα και όταν είναι κορεσμένα.

Και η σημερινή κυβέρνηση, ιδιαίτερα μετά από την υπογραφή του τρίτου μνημονίου, προωθεί την κατασκευή μονάδων επεξεργασίας (μεγάλης δυναμικότητας σε πολλές περιπτώσεις) απορριμμάτων με σύμπραξη ιδιωτικού και δημόσιου τομέα(ΣΔΙΤ),παρά τις εξαγγελίες της και τις θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ πριν το 2015 για διαχείριση των απορριμμάτων από τους ΟΤΑ. Πίσω από τις συμπράξεις αυτές, είναι κατασκευαστικές εταιρίες που στοχεύουν μέσα από τις επενδύσεις αυτές στην αύξηση της κερδοφορίας τους. Άλλωστε το ενδιαφέρον των Γερμανών επενδυτών στον τομέα των απορριμμάτων είναι συνεχές.

Έχει μεγάλη σημασία, λοιπόν, ο πρόσφατος αγώνας για μόνιμο προσωπικό στον τομέα αποκομιδής απορριμμάτων και η έκβασή του, αφού αποτελεί το βασικό πυλώνα του τρίπτυχου ΑΠΟΘΕΣΗ-ΑΠΟΚΟΜΙΔΗ-ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ. Προϋπόθεση για την ύπαρξη ενός μοντέλου διαχείρισης ολοκληρωμένου, προς όφελος της κοινωνίας είναι και η αλλαγή του άρθρου του άρθρου 61* του Ν. 3979/2011, που ψηφίσθηκε επί υπουργίας Ραγκούση, με βάση το οποίο δίνεται η δυνατότητα στο δημοτικό συμβούλιο να προχωρήσει την ανάθεση της αποκομιδής απορριμμάτων σε ιδιώτη. Ο αγώνας για μόνιμη και σταθερή εργασία με πλήρη δικαιώματα στον τομέα της αποκομιδής είναι αγώνας που έρχεται σε σύγκρουση με την προσπάθεια ιδιωτικοποίησης της διαχείρισης των απορριμμάτων.

Ο αγώνας αυτός θα πρέπει να είναι συνδεδεμένος και με ένα άλλο μοντέλο διαχείρισης απορριμμάτων ανά δήμο, που θα προωθεί την αποκεντρωμένη ανακύκλωση, η οποία θα ξεκινά στις γειτονιές και τις συνοικίες με σύστημα μικρών κάδων και όχι με αυτό των μπλε μεγάλων κάδων που συλλέγουν σύμμεικτα απορρίμματα και κάνουν την κοινωνία αδιάφορη. Η συγκέντρωση σύμμεικτων απορριμμάτων σε μεγάλες μονάδες, είναι μέρος της αλυσίδας που παράγει κέρδη, το υπόλοιπο κρύβεται στην υπεραξία των εργαζομένων που θα τα συλλέγουν.

Αντίθετα, η κατασκευή μικρών μονάδων επεξεργασίας ανά δήμο, που η λειτουργία τους θα είναι στα χέρια των ΟΤΑ, έρχεται σε αντίθεση με τα μεγάλα εργολαβικά συμφέροντα, αφού ή ανακύκλωση ξεκινά στην απόθεση. Γιατί αυτό, προϋποθέτει να αφήνουμε χωριστά το γυαλί, τα μέταλλα, το πλαστικό χαρτί, και τα οργανικά υλικά, και να γίνεται και με τη συμμετοχή της κοινωνίας μακριά από τις μεγάλες μονάδες, οι οποίες για να δουλέψουν το μόνο που χρειάζονται είναι μεγάλες ποσότητες σύμμεικτων απορριμμάτων. Ένα μοντέλο διαχείρισης, που θα αυξάνει τα αντανακλαστικά μας για καθαρό περιβάλλον και θα απαιτεί και την ενεργό συμμετοχή μας. Ενώ τα όποια κέρδη και οικονομικά οφέλη από την ανάκτηση υλικών, που θα μπορούσαν να υπάρχουν θα τα έχουν οι δήμοι, αντί να καταλήγουν στα χέρια των ιδιωτών εργολάβων. Ήδη, οι πρώτες εκτιμήσεις από το κόστος διαχείρισης των απορριμμάτων από τις μεγάλες  μονάδες που κατασκευάζονται με ΣΔΙΤ είναι το λιγότερο σε 65-70 ευρώ τον τόνο (και εδώ μιλάμε για τις περισσότερο αισιόδοξες εκτιμήσεις), που θα πληρώνονται φυσικά από την τσέπη των δημοτών.


Το ερώτημα προς τους Δήμους είναι σαφέστατο. Διαχείριση απορριμμάτων που θα παζαρεύουν καμιά «θέση» σε μονάδα επεξεργασίας και θα διαπραγματεύονται διάφορες συμβάσεις με εργολάβους αποκομιδής απορριμμάτων ή διαχείριση προς όφελος της κοινωνίας και του περιβάλλοντος, με μόνιμο προσωπικό στην αποκομιδή και τη διαχείριση;

Μπορεί τις απαντήσεις σε πολλά διλήμματα να τις δίνει η ίδια η ζωή. Αλλά η ζωή των πολλών γίνεται πολύ χειρότερη όταν αδιαφορούν γι’ αυτές τις απαντήσεις. Αντίθετα, όταν οι κοινωνίες μάχονται για μια διαφορετική καθημερινότητα από αυτή που σχεδιάζουν άλλοι για αυτές χωρίς αυτές, η ζωή γίνεται καλύτερη και ομορφότερη.



(1)Το 2003 στο πλαίσιο ενός προγράμματος ιδιωτικοποιήσεων υπό την επίβλεψη του γιου του Μπουμπάρακ, τότε ισχυρού άνδρα της Αιγύπτου, τρεις εταιρίες καθαριότητας, δυο Ισπανικές και μια Ιταλική, ήρθαν για να «εκσυγχρονίσουν» το σύστημα αποκομιδής της πόλης κερδίζοντας συμβόλαια 50 εκατ. δολαρίων τον χρόνο, με αποτέλεσμα να ξεσπάσουν ταραχές. (Paul Mason, Ο κόσμος σε εξέγερση, εκδ. ΔΙΑΥΛΟΣ, σελ. 25.)

(2)http://kokkoi.gr/?p=40

ΔΙΑΒΑΣΤΕ: Γόμορρα, ταξίδι στην οικονομική αυτοκρατορία και στο όνειρο για κυριαρχία της Καμόρρα



ΠΟΛΙΤΕΙΑ #8


Διαβάστε το νέο τεύχος μας:


Μπορείτε να αποθηκεύσετε στον υπολογιστή σας  το τεύχος αν ακολουθήσετε τον παρακάτω σύνδεσμο:
https://www.dropbox.com/s/ut7xi2i5bv1vvw2/politeia%20%238.pdf?dl=0

Τρίτη 4 Ιουλίου 2017

ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΓΕΙΩΣΗ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΣΕ ΜΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ

Νίκος Ραγκαβάνης
Τεχνολόγος Ηλεκτρολόγος

Πολλές φορές οι περισσότεροι θα έχουμε ακούσει τον όρο γείωση για τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις. Ξέρουμε ότι, όταν λέμε καλή γείωση, σημαίνει σωστή προστασία από την ηλεκτροπληξία. Όμως, ας δούμε πολύ απλά τί είναι η γείωση και πώς μπορεί να μας προστατεύσει από την ηλεκτροπληξία.
Κατά τη διάρκεια των καλωδιώσεων μιας ηλεκτρικής εγκατάστασης ενός χώρου, μαζί με τα ενεργά καλώδια τοποθετείται και το καλώδιο της γείωσης. Το χρώμα αυτού του καλωδίου είναι κίτρινο με πράσινο. Στο χώρο μας αυτό το καλώδιο συνδέεται σε όλες τις πρίζες και σε όλες τις συσκευές στο μεταλλικό τους περίβλημα. Ακόμα και στα φωτιστικά, που έχουν μεταλλικά μέρη, πρέπει να έχει προβλεφθεί να συνδεθεί αγωγός γείωσης. Οι καταλήξεις όλων αυτών των καλωδίων είναι στον ηλεκτρικό μας πίνακα, όπου και συνδέονται όλα μαζί πάνω σε μια αγώγιμη μεταλλική μπάρα. Από την μπάρα των γειώσεων αναχωρεί ένας αγωγός γείωσης, μεγάλης πλέον διατομής, ο οποίος συνδέεται στο κουτί του μετρητή της Δ.Ε.Η. σε μια νέα μεταλλική μπάρα. Πάνω σε αυτή την μπάρα συνδέεται το καλώδιο του ουδετέρου της Δ.Ε.Η. και είναι η «διάταξη της γείωσης» που έχουμε στον χώρο μας και με την οποία θα ασχοληθούμε εδώ.

Το σημαντικότερο σε αυτές τις καλωδιώσεις είναι η διάταξη της γείωσης που χρησιμοποιούμε στο χώρο μας. Η πιο απλή γείωση είναι ένα ηλεκτρόδιο χαλκού περίπου 1,5 μ. που καρφώνεται στο έδαφος στο χώρου του ρολογιού της ΔΕΗ. Όμως, οι νέοι κανονισμοί για τις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις υποχρεώνουν στα νέα κτήρια να τοποθετείται θεμελιακή γείωση. Η θεμελιακή γείωση είναι θεωρητικά, αλλά και πρακτικά τις πιο πολλές φορές, η καλύτερη από πλευράς αγωγιμότητας. Επίσης, υπάρχουν και άλλοι τύποι πιο ειδικών γειώσεων για συγκεκριμένες περιπτώσεις. Είναι το τρίγωνο γείωσης με τρία ηλεκτρόδια τοποθετημένα σε ισόπλευρο τρίγωνο, πλευράς 2 μ. και συνδέονται μεταξύ τους με χάλκινο αγωγό. Είναι οι χάλκινες πλάκες γείωσης που θάβονται στο έδαφος. Είναι η περιμετρική γείωση που τοποθετείται στην περίμετρο ενός κτηρίου. Ανάλογα την ποιότητα του εδάφους και το χώρο που θέλουμε να γειώσουμε χρησιμοποιούμε την κατάλληλη διάταξη.

Όμως ας δούμε και τον πρακτικό λόγο που γίνονται όλες αυτές οι καλωδιώσεις και κατασκευές για τη γείωση. Σαν μια «αρχή» στην ηλεκτρολογία ξέρουμε, πολύ απλά, ότι το ρεύμα πάντα ακολουθεί τον πιο «εύκολο» δρόμο προς τη γη, δηλαδή το έδαφος. Ας πάρουμε τώρα σαν παράδειγμα μια ηλεκτρική κουζίνα που έχει χαλάσει και στο εξωτερικό της μεταλλικό περίβλημα έχει τάση, δηλαδή ρεύμα! Ο χρήστης που θα την ακουμπήσει θα νιώσει το ρεύμα και θα πάθει ηλεκτροπληξία. Γιατί ο χρήστης ακουμπάει στο έδαφος, οπότε το ρεύμα βρίσκει έναν εύκολο δρόμο για τη γη μέσα από τον άνθρωπο. Αυτό όμως συμβαίνει όταν αυτή η ηλεκτρική κουζίνα δεν έχει σωστή γείωση ή και καθόλου! Αν όμως το μεταλλικό περίβλημα της ηλεκτρικής κουζίνας έχει γειωθεί σωστά τότε το ρεύμα θα «φύγει» μέσω της διάταξης της γείωσης στον πιο «εύκολο» δρόμο, προς τη γη. Βέβαια αν η διάταξη της γείωσης δεν είναι καλή, πάλι υπάρχει ο κίνδυνος της ηλεκτροπληξίας! Αυτό γίνεται όταν το έδαφος που έχουμε τοποθετήσει το ηλεκτρόδιο δεν έχει καλή αγωγιμότητα. Επίσης, γίνεται όταν οι συνδέσεις των καλωδίων έχουν φθαρεί με την πάροδο του χρόνου ή έχουν χαλάσει τα ηλεκτρόδια μέσα στο έδαφος.


Για τους παραπάνω λόγους είναι σημαντικό να έχει ελέχθη η διάταξη της γείωσης και να μετρηθούν οι καλωδιώσεις της με ειδικό όργανο από αδειούχο ηλεκτρολόγο. Επίσης, πολύ σημαντικό είναι αν σε κάποια περίπτωση νιώσουμε έστω μια ελαφριά ηλεκτροπληξία σε κάποια συσκευή που ακουμπήσαμε, να καλέσουμε άμεσα ηλεκτρολόγο για έλεγχο της γείωσης. Όπως, επίσης, ο προληπτικός έλεγχος της ηλεκτρικής μας εγκατάστασης είναι σημαντικός για να αποφύγουμε τέτοιου είδους «θανάσιμα» ατυχήματα!