Ένα μικρό βήμα προς το τέλος

 

Ακριβοπούλου Γεωργία , Επικ. Παιδίατρος ΚΥΚΑ

Τον τελευταίο χρόνο η εμφάνιση ενός νέου ιού, του SARS-CoV-2, έχει αλλάξει δραματικά τις ζωές όλων των ανθρώπων, παγκοσμίως. Ένας ιός με υψηλή μεταδοτικότητα και αυξημένη θνητότητα, που δοκίμασε τα συστήματα υγείας όλων των χωρών, που οδηγεί στο θάνατο πολλών ανθρώπων, ακόμη και υγιών. Ένας ιός με οικονομικές επιπτώσεις σε όλο τον πλανήτη. Ένας ιός που στέρησε την ανθρώπινη επαφή ή την επιφόρτισε με το αίσθημα του φόβου.

 

Είναι γνωστό ότι η μετάδοση του ιού και μαζί της και η πανδημία, θα τελειώσει όταν αποκτήσει ανοσία ποσοστό άνω του 50-75% του πληθυσμού, η οποία θα επέλθει είτε φυσικώς (με νόσηση) είτε με εμβολιασμό. Ανοσία της αγέλης λοιπόν, και μέχρι πριν λίγους μήνες, ο μόνος τρόπος για να την αποκτήσουμε ήταν η νόσηση. Δοκιμάστηκε, ανεπιτυχώς ωστόσο, από τη Σουηδία, καθώς το τίμημα σε θανάτους ήταν μεγάλο, ενώ το ποσοστό που ανέπτυξε αντισώματα ήταν μόλις 18 %.

 

Βρισκόμαστε όμως μερικούς μήνες μετά, με τους κανόνες του παιχνιδιού να αλλάζουν. Με ένα εμβόλιο να κάνει το ντεμπούτο του και να φέρνει μαζί του πνοή αισιοδοξίας και ελπίδα για ένα τέλος στην πανδημία. Φυσικά, όπως κάθε τι καινούριο, έτσι και ένα νέο, καινοτόμο εμβόλιο δημιούργησε πλήθος ερωτημάτων, ανησυχιών και αμφιβολιών. Στον πυρήνα των ερωτημάτων πλέον, η ερώτηση είναι μία: Γιατί να εμβολιαστώ; Γιατί να ρισκάρω;

  

Γιατί δεν υπάρχει πραγματικό ρίσκο.

 Οι παρενέργειες από τα εμβόλια που κυκλοφορούν είναι ήπιες και βραχυπρόθεσμες. Αίσθημα πόνου στο χέρι στο οποίο χορηγήθηκε το εμβόλιο, αίσθημα κόπωσης, πονοκέφαλος, μυαλγίες και χαμηλά πυρετικά κύματα είναι οι πιο συνηθισμένες από αυτές. Σύμφωνα με το CDC, από 17.5 εκατομμύρια άτομα που έλαβαν την πρώτη δόση του εμβολίου COVID-19, μόνο 66 ανέπτυξαν αναφυλαξία, μια σοβαρή, δηλαδή, αντίδραση. Από την άλλη πλευρά, οι επιπλοκές από νόσηση από COVID 19 οδηγούν σε ποσοστό 14% σε σοβαρή νόσο με οξεία αναπνευστική δυσχέρεια, ενώ ένα 5% οδηγείται σε αναπνευστική ανεπάρκεια με δυσλειτουργία πολλών οργάνων.

 Γιατί τα εμβόλια σώζουν ζωές.

 Τα εμβόλια είναι από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της δημόσιας υγείας της σύγχρονης εποχής. Έχουν σώσει και συνεχίζουν να σώζουν εκατομμύρια ζωές σε όλο τον κόσμο. Η επιτυχία τους είναι τέτοια, που σε υψηλό ποσοστό, οι περισσότεροι ασθενείς και πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης δεν έχουν προσωπική εμπειρία για τις καταστροφικές συνέπειες πολλών από τις ασθένειες που προλαμβάνουν τα εμβόλια. Το πρώτο εμβόλιο εισήχθη από τον Edward Jenner το 1796. Ο Jenner παρατήρησε ότι οι γυναίκες που άρμεγαν τις αγελάδες παρουσίαζαν φυσαλίδες στα χέρια τους (cowpox-δαμαλίτιδα) και  δεν  νοσούσαν  από  ευλογιά. Ο Jenner χρησιμοποίησε το υγρό από τις φυσαλίδες αυτές και εμβολίασε ένα οκτάχρονο αγόρι τον James Phipps. O James, όταν ήρθε σε επαφή με άτομα που έπασχαν από ευλογιά, δε νόσησε. Το πρώτο εμβόλιο ήταν γεγονός. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ξεκίνησε ένα εντατικό σχέδιο για την εξάλειψη της ευλογιάς το 1967. Εκτεταμένος εμβολιασμός και παρακολούθηση διεξήχθησαν σε όλο τον κόσμο για αρκετά χρόνια. Η τελευταία γνωστή φυσική περίπτωση ήταν στη Σομαλία το 1977. Το 1980, ο ΠΟΥ κήρυξε εξάλειψη της ευλογιάς παγκοσμίως.

 

Ο εμβολιασμός κατά της ευλογιάς γινόταν με τον ιό της δαμαλίτιδας.Καθότι προερχόταν από τις αγελάδες, υπήρχε η πεποίθηση πως όσοι εμβολιάζονται θαμετατραπούν σε αγελάδες ή τα ζώα θα αρχίσουν να ξεπηδούν από το σώμα τους

 

Λίγα χρόνια πριν τον Jenner, δύο Έλληνες ιατροί, ο Εμμανουήλ Τιμόνης από τη Χίο και ο Ιάκωβος Πυλαρινός από το Ληξούρι της Κεφαλληνίας, δημοσίευσαν το 1714 στο Αγγλικό περιοδικό “Philosophical Transactions” της Royal Society του Λονδίνου, την πρώτη επιστημονική εφαρμογή του εμβολιασμού που ονομάσθηκε «ευλογιασμός» (variolatio), λήψη δηλαδή υγρού (πύου) από φλύκταινες ελαφρά πασχόντων από ευλογιά ή ευρισκομένων στο στάδιο της αναρρώσεως και στην συνέχεια στην εμφύτευση (ενοφθαλμισμό) μετά από σκαριφισμούς στο δέρμα υγιών παιδιών, με αποτέλεσμα να εκδηλώνεται ηπιότερη νόσος, να καθίστανται τα παιδιά άνοσα και να μην προσβάλλονται πλέον από τη μάστιγα της ευλογιάς. Ο «ευλογιασμός» αποτέλεσε πρόδρομο μέθοδο του δαμαλισμού.

Σήμερα διατίθενται εμβόλια, με άδεια χρήσης, που αποτρέπουν 26 διαφορετικά παθογόνα. Ασθένειες όπως η ανεμευλογιά, η διφθερίτιδα, η ηπατίτιδα Α, η ηπατίτιδα Β, η ιλαρά, η μηνιγγίτιδα, η παρωτίτιδα, ο πνευμονιόκοκκος, η πολιομυελίτιδα, η ερυθρά, ο έρπητας, ο τέτανος, ο κοκκύτης έχουν εξαλειφθεί ή μειωθεί αισθητά. Ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας υπολογίζει ότι ο εμβολιασμός προστατεύει από 2 με 3 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως κάθε χρόνο. Μέσα σε αυτές έρχεται λοιπόν να προστεθεί και το εμβόλιο για τον κορωνοϊό SARS-CoV-2.

  Γιατί η ασφάλεια τους έχει δοκιμαστεί αυστηρώς.

 Τα εμβόλια δοκιμάζονται σε μακροχρόνιες και μεγάλες κλινικές δοκιμές που περιλαμβάνουν δεκάδες χιλιάδες άτομα και τα αποτελέσματά τους παρακολουθούνται ακόμη και μετά την έγκρισή τους. Κάποιος θα αναρωτηθεί, πώς γίνεται να κυκλοφόρησε τόσο γρήγορα εμβόλιο για έναν νέο ιό και μάλιστα να είναι και ασφαλές; Οι επιστήμονες μπόρεσαν να αναπτύξουν εμβόλια COVID-19

τόσο γρήγορα λόγω των προηγούμενων πολυετών ερευνών σχετικά με τους ιούς και τους ταχύτερους τρόπους παρασκευής εμβολίων, ενώ η τεράστια κρατική χρηματοδότηση και η συνεργασία μεγάλων φαρμακευτικών εταιρειών με Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ιδρύματα έδωσε την δυνατότητα να διεξάγονται πολλαπλές δοκιμές παράλληλα. Από την αρχή της πανδημίας, η ΕΕ έχει επενδύσει σε μεγάλο βαθμό στην έρευνα, με εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ να έχουν δοθεί στα ερευνητικά προγράμματα για τον κορωνοϊό. Επιπλέον, λόγω της πανδημίας, υπήρξε μεγάλος αριθμός εθελοντών, με αποτέλεσμα η φάση 3 των κλινικών μελετών να ολοκληρωθεί σε μικρό χρονικό διάστημα, συγκριτικά με άλλα εμβόλια, για τα οποία αντίστοιχοι αριθμοί εθελοντών μπορεί να χρειάζονταν χρόνια για να συγκεντρωθούν. Τα εμβόλια για τον COVID 19 έχουν υποβληθεί σε αυστηρές μελέτες, ενώ η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων  και Φαρμάκων (FDA) έχει χορηγήσει εξουσιοδοτήσεις έκτακτης ανάγκης (EUA) για εμβόλια COVID-19 που έχουν αποδειχθεί ότι πληρούν αυστηρά κριτήρια ασφάλειας και είναι αποτελεσματικά, όπως αποδεικνύεται από μεγάλες κλινικές δοκιμές.

Το εμβόλιο του  COVID-19 δεν αποτελεί πείραμα, αλλά τρόπο ανοσίας από τον φονικό ιό.

 Για να προστατέψω την υγεία μου.

 Η χρήση μάσκας και η κοινωνική απόσταση μειώνουν την πιθανότητα έκθεσης στον ιό ή τη μετάδοσή του σε άλλους, αλλά αυτά τα μέτρα δεν είναι αρκετά. Όλα τα εμβόλια που κυκλοφορούν μέχρι τώρα έχουν αποδειχθεί ότι είναι πολύ αποτελεσματικά στην πρόληψη από νόσηση από COVID-19. Και τι σημαίνει πρόληψη; Τα εμβόλια λειτουργούν μιμούμενα τα βακτήρια ή τους ιούς που προκαλούν τις ασθένειες. Ο εμβολιασμός διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος για να δημιουργήσει άμυνα ενάντια στα παθογόνα, χωρίς όμως να προκαλέσει την ίδια την ασθένεια. Το τμήμα του παθογόνου που αναγνωρίζει το ανοσοποιητικό μας σύστημα ως ξένο ονομάζεται αντίγονο. Ο εμβολιασμός εκθέτει το σώμα σε αυτά τα αντιγόνα και το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος αντιδρά αμυντικά παράγοντας αντισώματα και δημιουργώντας  κύτταρα "μνήμης", έτσι ώστε, όταν το παθογόνο "μπεί" στον οργανισμό, πολύ γρήγορα να το "θυμηθεί" ο οργανισμός μας και να μπορέσει να το αντιμετωπίσει άμεσα. Τέτοιου είδους αντιγόνα μπορεί να είναι κάποια πρωτεΐνη του ιού ή ο ίδιος ο ιός, αλλά απενεργοποιημένος. Αντιγόνα λοιπόν, και όχι μικροτσιπάκια, που αποτελούν μέρος ενός κοινωνικού πειράματος με σκοπό να καθοδηγηθεί η μάζα. Τα εμβόλια της Pfizer/BioNTech και της Moderna προστατεύουν από συμπτωματική λοίμωξη σε ποσοστό 95% και 94,1%. Επιπλέον, οι μέχρι τώρα κλινικές μελέτες αποδεικνύουν ότι ο εμβολιασμός μπορεί να μειώσει την σοβαρότητα της νόσου ακόμα κι αν κάποιος κολλήσει COVID 19 σε ποσοστό 95% και 91%, αντίστοιχα. Το τρίτο εμβόλιο που κυκλοφορεί είναι αυτό της AstraZeneca, με αποτελεσματικότητα περίπου στο 70%, ενώ έγκριση έχει λάβει και το εμβόλιο της Johnson & Johnson, η κυκλοφορία του οποίου αναμένεται απο τον επόμενο μήνα. Να σημειωθεί, ότι από τα 20 εκατομμύρια εμβολιασμών που πραγματοποιήθηκαν με εμβόλιο της AstraZeneca, έχουν καταγραφεί συνολικά 7 περιπτώσεις διάχυτης ενδαγγειακής πήξης και 18 θρομβώσης. Τέλος, έγκριση έχει λάβει το ρωσικό Sputnik-V για χώρες όπως η Αργεντινή, η Λευκορωσία και η Σερβία, ενώ στον προθάλαμο της έγκρισης βρίσκεται και το εμβόλιο της Novavax, το οποίο βρίσκεται στη φάση 3 των κλινικών μελετών, με αποτελεσματικότητα που αγγίζει το 89%.

 Για να προστατέψω τους γύρω μου.

 Ο εμβολιασμός δεν αφορά μόνο εσάς. Μπορεί να προστατεύσει τα άτομα γύρω σας και ιδιαίτερα αυτούς που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για σοβαρή νόσηση από COVID-19. Ιδιαιτέρως αυτούς οι οποίοι είναι αντιμέτωποι με νοσήματα τα οποία τους εμποδίζουν να αναπτύξουν μια αποτελεσματική ανοσοαπόκριση στον εμβολιασμό, γεγονός που τους καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτους στον COVID-19.

Σε μελέτη , η οποία ωστόσο δεν έχει υποβληθεί ακόμη σε αξιολόγηση, οι ερευνητές στο Ισραήλ μέτρησαν το ιικό φορτίo σε 2.897 άτομα που δεν εμβολιάστηκαν και σε 2.897 άτομα ίδιας ηλικίας και φύλου, που είχαν λάβει την πρώτη δόση του εμβολίου Pfizer. Οι ερευνητές καταλήγουν στην μελέτη τους ότι “το ιικό φορτίο μειώνεται 4 φορές σε περίπτωση  λοίμωξης εντός 12-28 ημέρες μετά την πρώτη δόση εμβολίου”.

Αυτό υποδηλώνει και μείωση της μολυσματικότητας, συμβάλλοντας περαιτέρω στην επίδραση που έχει το εμβόλιο στην εξάπλωση του ιού και στην προστασία των γύρω μας.

 Για να «προστατεύσω»  το σύστημα υγείας.

 Ο εμβολιασμός για τον COVID 19 απαλλάσσει από την πίεση  το προσωπικό των υπηρεσιών υγείας, το οποίο στη συνέχεια μπορεί να αφιερώσει τις προσπάθειές του, τα κεφάλαια και τον εξοπλισμό του για να βοηθήσει τους ασθενείς, που νοσούν από ασθένειες, οι οποίες δεν είναι δυνατόν να προληφθούν μέσω του εμβολιασμού.

Μειώνοντας τον αριθμό των περιπτώσεων των κρουσμάτων του COVID 19, απελευθερώνονται πόροι και αποτρέπονται περαιτέρω καθυστερήσεις άλλων θεραπειών.

  

Για να εξοικονομήσω χρόνο και χρήμα.

 

Σύμφωνα με μελέτη η οποία διενεργήθηκε από τον καθηγητή οικονομικών της Υγείας Γ. Κυριόπουλο, τον αναπληρωτή καθηγητή Κ. Σουλιώτη και τον συνεργάτη του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής και γενικό διευθυντή του i-hecon και οικονομολόγο Κ. Αθανασάκη, το κόστος ανά ημέρα νοσηλείας στον θάλαμό ενός νοσοκομείου εκτιμάται στα 443,1 ευρώ, ενώ το κόστος ανά ημέρα στην μονάδα Εντατικής Θεραπείας στα 2.245 ευρώ. Οι συνολικές δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης ανέρχονται σε 3,7 εκατομμύρια ευρώ ανά 1.000 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων των ασθενών που δεν χρειάζονταν νοσηλεία. Σημαντικό κόστος για την υγειονομική περίθαλψη. Ωστόσο, το υψηλότερο, και μη μετρήσιμο, κόστος για την κοινωνία είναι το κόστος της εξάπλωσης της επιδημίας. Η χωρητικότητα του συστήματος είναι πεπερασμένη, ενώ οι πόροι είναι λιγοστοί και έχουν ανταγωνιστική χρήση. Κάθε κρεβάτι ΜΕΘ που καταλαμβάνεται λόγω καθυστερημένης ή αναποτελεσματικής ανταπόκρισης στην επιδημία, είναι ένα λιγότερο διαθέσιμο κρεβάτι για έναν ασθενή που έχει ανάγκη. 

Επιπλέον, η νόσηση από COVID 19 σημαίνει την αποχώρηση από το σχολείο ή την εργασία, την παραμονή κατ’οίκον για 2 εβδομάδες, την απομόνωση με αποτέλεσμα την ψυχολογική επιβάρυνση ακόμη και των ασυμπτωματικών ασθενών.

 Τα εμβόλια έχουν αναγνωριστεί ευρέως ως μια από τις πιο αποτελεσματικές ιατρικές παρεμβάσεις που μπορεί να κάνει κάποιος.

 

Διαρκεί μόνο λίγα λεπτά και είναι δωρεάν

Για να μπορώ να ταξιδέψω.

Και σε ποιόν δεν έχουν λείψει άλλωστε τα ταξίδια ένα χρόνο τώρα! Ένα ταξίδι σε μια άλλη χώρα αυξάνει την πιθανότητα έκθεσης στον ιό. Με την επιλογή του εμβολιασμού για τον COVID 19 μειώνεται ο κίνδυνος για αναβολή του ταξιδιού ή μια ανεπιθύμητη επίσκεψη σε τοπικό νοσοκομείο λόγω νόσησης.

 Η διακοπή μιας πανδημίας απαιτεί τη χρήση όλων των εργαλείων που διαθέτουμε και πλέον ο εμβολιασμός είναι το ισχυρότερο όπλο που έχουμε για να πάψει η επιστροφή στην κανονικότητα να μοιάζει ουτοπία.

 Οι εμβολιασμοί στην Ελλάδα έχουν ξεκινήσει από τις 27 Δεκεμβρίου και μέχρι τώρα έχουν πραγματοποιηθεί 1.035.780 εμβολιασμοί με μία τουλάχιστον δόση και 501.471 εμβολιασμοί με δύο.

 Το Κέντρο Υγείας Κάτω Αχαΐας έχει οριστεί ως Εμβολιαστικό Κέντρο και έχει προετοιμαστεί διενεργώντας άσκηση εξομοίωσης, οργανώνοντας τις αίθουσες εμβολιασμού, έχει παραλάβει τον απαιτούμενο εξοπλισμό, ενώ έχουν εκπαιδευτεί όλοι όσοι θα συμμετέχουν σε αυτή τη μεγάλη εκστρατεία εμβολιασμού κατά του COVID 19.

Από 03 Απριλίου το ΚΥΚΑ μπαίνει ενεργά πλέον στο πρόγραμμα εμβολιασμού!

Ας δώσουμε όλοι το παρών μας στο ραντεβού με το τέλος της πανδημίας, προγραμματίζοντας τον εμβολιασμό μας στο emvolio.gov.gr, στα Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών και στα φαρμακεία.

 

 Πηγές

 

•    https://eody.gov.gr/erotiseis-kai-apantiseis-schetika-me-ton-emvoliasmo-gia-ton-koronoio-sars-cov-2/

•    https://www.who.int

•    Cascella M, Rajnik M, Cuomo A, et al. Features, Evaluation, and Treatment of Coronavirus. [Updated 2020 Oct 4]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2020 Jan-.

•    Taylor MW. Introduction: A Short History of Virology. Viruses and Man: A History of Interactions. 2014;1-22. Published 2014 Jul 22.

•    https://www.fda.gov/vaccines-blood-biologics/development-approval-process-cber/vaccine-development-101

•    Philip Ball. The lightning-fast quest for COVID vaccines — and what it means for other diseases. Nature | Vol 589 | 7 January 2021

•    https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/vaccine-benefits.html

•    Athanasakis K, Nomikos N, Souliotis K, Kyriopoulos, University of West Attica, Athens, Greece, Institute for Health Economics-Athens, University of Peloponnese, Corinth, Greece. From disease burden to healthcare cost: highlighting the health economics aspects of the covid 19- pandemic